CAPOERA SPOR ve MÜZİĞİN AHENGİ

27 Aralık 2018, Perşembe

130-IECSES-7th-382-MT-Oral / Sözel-65
Capoeira; Spor ve Müziğin Ahengi

Güngör DOĞANAY1, Serkan HACICAFEROĞLU2 1Capoeira Derneği, Samsun/TÜRKİYE 2Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize/TÜRKİYE

Bu araştırmada sportif etkinlik bakımında dünyada oldukça popüler olan Capoeira spor branşının, tarihsel süreç içindeki gelişimini, Türkiye’deki durumunu, branş içerisindeki stillerinin neler olduğunu, kullanılan enstrümanları tanıtmayı ve açıklamayı amaçlamaktadır. Capoeira; dövüş, dans, müzik ve akrobatik öğeleri bünyesinde taşıyan dövüş ve savunma sanatı olarak tanımlanmaktadır. Bir dövüş ve savunma sanatı olan Capoeira’nın tarih sahnelerine çıkış süreci tam olarak bilinmemekle beraber, tahminler ölçüsünde yürütülen 600 yıllık bir tarihsel süreçten bahsedebiliriz.

Capoeira’nın ilk doğuş vatanı olarak Afrika bilinir. Siyahi insanların kültüründen doğan ve kölelik dönemleri içerisinde gizliden gizliye gelişerek ölümcül bir dövüş sitili haline getirdikleri tarih sürecinde görülmüştür. Süreç içerisinde bu savunma sporu, kölelerin yer değiştirerek Brezilya, Portekiz ülkelerine yayıldığı daha sonraları ise bu spor branşının merkezinin Brezilya’ya taşıdığı görülmüştür. Özellikle Brezilya’da yetişen çok sayıda eğitmenin dünyanın değişik ülkelerine yayılarak Capoeira meraklılarına bu kültürü öğrettikleri ve halen öğretmeye devam ettikleri görülmektedir.

Capoeira’yı diğer savunma sporlarından ayıran belirgin özelliği müzik eşliğinde yapılması ve oyunun şeklini müziğin belirlemesidir. Capoeira’yı Angola, Bengula ve Hegional olarak üç ana sitil altında incelemek mümkündür. Angola; Capoeira’nın doğuş sitilidir. Yere yakın oynanan, yavaş ve gayet sakin oynanan bir stildir. Bengula; ufak akrobatik öğeleri içersinde barındıran, yere yakın oynandığı gibi yüksekte oynanabilmektedir. Oyun içerikli figürlerin ağırlıkta olduğu stil yaygın olarak oynanmaktadır. Hegional; Mestre Bimba tarafından Capoeira’ya kazandırılan bu sitil şu anda dünyada en yaygın olarak oynanan sitildir. Müziğin sertliği ile beraber oyunun serleştiği, hızın arttığı ve akrobatik öğelerin ağırlıkta olduğu, teknik üstünlükle rakibin düşürülüp alt adile bildiği bir sitildir. Bunların dışında çeşitli Mestrelerin (Capoeira’da gelinilen en üst seviye) geliştirdiği özel stiller de vardır.

Günümüzde Türkiye’de yurt dışı kaynaklı Capoeira grubunun 15’e yakın farklı resmi temsilciliği bulunmakta ve bunlara bağlı çok sayıda il, okul ve bağımsız çalışan gruplarda bu spor dalını ülke gençlerine öğretmeye çalışmaktadırlar.

Makale'nin tümüne ekteki dosya'dan ulaşabilirsiniz.